SONBAHARDA SAÇ DÖKÜLMESİ

Nasıl ki sonbaharda yapraklar ağaçlarını döker ve çiçekleri yenilerini oluşturmak ister, saçlar da benzer bir döngüye sahiptir. Bu döngü anajen, katajen ve telojen olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır. Anajen saçın büyüdüğü, katajen saç büyümesinin durduğu ve telojen ise saçın zayıfladığı ve döküldüğü. Dermatologlara göre günde 50-100 tel saç dökülmesi son derece normal. Bununla beraber yılın belli dönemlerinde saç dökülmesinin arttığını gözlemleyebiliriz. Mevsimler saç dökülmesi ve miktarında etkili midir?

Saç dökülmesinin birçok nedeni olabilir. Genetik faktörler, ilaç kullanımı veya bırakılması, stres seviyesi ve hormonal durumlar saç dökülmesinin başlıca nedenleri arasında sayılabilir. Mevsim değişikliği dönemlerinde de saç dökülmeleri olabilmektedir. Bilimsel olarak bunu inceleyelim. Saçların yaşam döngüsüne sahip olduğunu ve bu döngüyü tamamlayan saçların döküldüğünü belirtmiştik. Bu döngünün süresi her bireyde farklılık gösterebilir. Sağlıklı bir insanda 100.000 ila 150.000 saç teli bulunmaktadır. Tipik bir saç teli, 24 ila 72 ay (2 ila 6 yıl) arasında bir yaşam döngüsüne sahiptir ve bu süre zarfında normal olarak uzar. Bununla birlikte, bir kişinin saçının yaklaşık yüzde 10'u telojen evresinde olabilir ve bu noktada saç dökülebilir. Bazı araştırmalar göre saçların yaz ayları ortalarında telojen evresine geçiş yaptığını göstermekte. Telojen evrenin yaklaşık olarak 100 gün sürdüğünü düşündüğümüzde, saçın yaşam döngüsünü tamamlaması ve dökülmesi sonbahar aylarına denk gelmektedir.

Peki neden saç yaz aylarında bu evrede oluyor? Buna dair araştırmacıların ve dermatologların farklı teorileri bulunmakta. Bunlardan birisi, yaz aylarında fazla sıcaklık ve ultraviyole radyasyondan kafa derisini korumak için saç büyümesinin arttığı ve sonbaharın gelmesiyle artık bu ekstra büyümeye gerek duyulmadığı ve saçların döküldüğü yönünde. Bir başkası ise yaz aylarında saçlarımızı güneş ışınlarından korumak için bizlerin uyguladığı bakımları yaz aylarının bitmesiyle bırakmamızdan kaynaklandığı yönünde. Bir başka teoriye göre ise ilkbahar yaz aylarındaki meyve sebze çeşitliliğinin sonbahara doğru azalmasıyla yeterince vitamin alamamızdan ötürü saçların da beslenmesinin zayıflamasıyla ilgili olabileceği yönünde.  Araştırmacılar kadınların saçlarının mevsimsel dökülmeden daha çok etkilendiği çünkü kadınların erkeklere göre saçlarındaki değişimlerin daha çok farkında olduğu ve saçları üzerinde daha çok vakit geçirdiğini belirtiyor. Ayrıca kadınlar saçlarını şekillendirmek için kozmetik ürünleri ve ısılı aletleri daha çok kullanmaktalar. Bunlar ve benzeri teorilerin hepsi aynı anda veya ayrı ayrı etkili olabilir.

Peki saçlarımızın mevsimler değişimlerden en az oranda etkilenmesi için neler yapabiliriz?

• Beslenmemize dikkat etmeliyiz. Günlük öğünlerimiz protein, yağ ve karbonhidrat bakımından dengeli olmalıdır. Protein ve vitamin desteği bu noktada etkili olacaktır. Saçımızın ihtiyaç duyduğu en önemli besinler demir, çinko, A vitamini, B vitaminleri (B2, B5, B6, B9, B12 ve özellikle biotin, B7), C ve E vitaminleri ve omega 3s ve 6s gibi esansiyel yağ asitleridir.

• Saç derimizin sağlığına dikkat etmeliyiz. Bakım için organik ürünleri tercih etmek daha iyi olacaktır. Örneğin organik hindistancevizi yağını elimizde ısıtıp ve kafa derisine ve saça nazikçe masaj yaparak dolaşımın ve kan akışının uyarılmasına yardımcı olabiliriz. Aynı zamanda şampuan kalıntıları ve şekillendirici ürün kalıntılarını çıkarmak için durulama suyumuza bir miktar elma sirkesi katabiliriz. Saçın doğal nem dengesini korumak da önemli bir noktadır.

• Isı ile saç şekillendirici kullanımını sınırlandırmalı ve saçları ısıya karşı koruyucu ürünler kullanmalıyız. Isıya karşı koruyan ve diğer kozmetik saç bakım ürünlerinde organik içerikli olanları tercih etmeliyiz.

• Stresi saç dökülmesini oldukça etkileyen faktörlerden biri olduğu için mümkün olduğunca stresi azaltmalıyız.

• Saçları sürekli at kuyruğu gibi toplamak, çok sıkı toplamak ve kullandığımız toka türü(lastik) de saç dökülmesini etkilemektedir.